Rozwój mowy dziecka w normie intelektualnej od narodzin do ok. 6 roku życia

Okres przygotowawczy – to czas między 3. a 9. miesiącem życia płodowego. W tym czasie u mającego przyjść na świat dziecka wykształcają się narządy mowne i rozpoczyna się ich funkcjonowanie. Dziecko reaguje na dźwięki. Ssanie kciuka jest treningiem mięśni biorących udział w artykulacji.

Okres melodii (od narodzin do 1. roku życia)

Głużenie (2.-3. miesiąc życia) – dziecko tworzy w sposób naturalny, odruchowy i przypadkowy różne dźwięki, samogłoski i spółgłoski.

Gruchanie (3.-4. miesiąc życia) – dziecko przeciąga dźwięki i wytwarza [r] podobne do tzw. r francuskiego.

Gaworzenie (ok. 6. miesiąca życia) – dziecko naśladuje dźwięki z otoczenia. Zaczyna rozumieć mowę, reaguje na swoje imię, ale dźwięki, które wydaje, są przypadkowe.

Okres wyrazu (1.-2. rok życia) – dziecko świadomie wymawia słowa, używa ok. trzydziestu wyrazów, a w okolicach 16. miesiąca stosuje równoważniki zdań i krótkie zdania. Wymawia samogłoski: [a], [o], [e], [i], [u], [y] i spółgłoski [t], [d], [p], [ś], [ć], [dź], [l], [j], [f], [fi], [wi], [pi], [bi], [zi], [k], [g], [n], [h].

Okres zdania (2.-3. rok życia) – dziecko buduje zdania 2-3-wyrazowe, a później dłuższe. Pojawiają się spółgłoski: [s], [z], [c], [dz].

Okres swoistej mowy dziecięcej (3.-6. rok życia)

3. rok życia

Dziecko utrwala spółgłoski [s], [z], [c], [dz]. Może mylić spółgłoski [s], [z], [c], [dz] ze spółgłoskami [ś], [ź], [ć], [dź]. Pojawia się [r], które może brzmieć jak [l].

4. rok życia

Dziecko może nie wymawiać prawidłowo spółgłosek [sz], [ż], [cz], [dż], [r]. Powinno wymawiać spółgłoskę [l]. Może, ale nie musi różnicować szeregi: [s] – [ś] – [sz].

5. rok życia

Dziecko powinno wymawiać spółgłoskę [r].

6. rok życia

Dziecko powinno wymawiać wszystkie samogłoski i spółgłoski. Może jeszcze nie rozróżniać szeregów: szumiącego [sz], [ż], [cz], [dż] i syczącego [s], [z], [cz], [dz].